Κυριακή 16 Μαΐου 2010

Κάποιες σκέψεις του Αλτουσέρ



Ο φιλόσοφος Αλτουσέρ πέθανε στις 22 Οκτωβρίου του 1990, σε ηλικία 72 ετών. Από τα δύο αυτοβιογραφικά του κείμενα το ένα τουλάχιστον, με τίτλο ''Το μέλλον διαρκεί πολύ" αποτελεί ένα συνταρακτικό De profudis ανθρώπινο ντοκουμέντο από το οποίο αποδεικνύεται ότι πέρασε δύσκολα παιδικά χρόνια. Φυσικά με τον αδιανόητο φόνο της γυναίκας του, Ελέν, στις 16 Νοεμβρίου του 1980, και ύστερα από μια δίκη που τον κήρυξε ακαταλόγιστο και τον οδήγησε σε ψυχιατρικό εγκλεισμό - συχνά χειρότερο από φυλακή - οι ποικίλοι ζηλωτές της ψυχανάλυσης έσπευσαν να βγάλουν τα αλληλοσυγκρουόμενα συμπεράσματα τους.


Ο ίδιος ο Αλτουσέρ στα πιο πάνω αυτοβιογραφικά κείμενα του, έγραφε ότι δεν κάνει αυτοανάλυση και ότι αφήνει αυτή τη δουλειά στους εξυπνάκηδες της αναλυτικής θεωρίας.( Εδώ φαίνεται και την ''εκτίμηση'' του έτρεφε ο Αλτουσέρ στους ψυχαναλυτές ).



Ο άνθρωπος με τη μορφή του εγώ ή της συνείδησης δεν υπάρχει. Αλτουσέρ.


Αναλύοντας τον Σπινόζα ο Αλτουσέρ θα σταθεί σε αυτό που λέει ο Σπινόζα ''η έννοια του σκύλου δεν γαυγίζει', που σημαίνει ότι διέκρινε την έννοια από το αισθητό αναφερόμενο της. Προπαντός τον Αλτουσέρ τον εντυπωσίασε όπως γράφε, η θεωρία του Σπινόζα για το κορμί-σώμα, που κρύβει πολλές άγνωστες δυνάμεις προανάκρουσμα της φροϋδικής λίμπιντο. Εξάλλου τον αποτροπιάζει η ορθολογική θεολογία του Θωμά του Ακινάτη, το ίδιο και το ιδεολογικό κάλυμα του βιωμένου, καθώς και η χουσερλιανή φαινομενολογία και ακόμη περισσότερο ο χουσερλιανός μαρξισμός του Ντεσαντί.


Ο Αλτουσέρ όταν δηλώνει ''σπινοζιστής'' δέχεται μόνο τη γνωσιολογία του Σπινόζα και απορρίπτει και την αιτιοκρατία και τον ουμανισμό του. Στο τελευταίο αυτό θέμα ακολουθεί τον γαλλικό στρουκτουραλισμό ( ή καλύτερα τη σκέψη του Φουκώ ) και υποστηρίζει ότι "ο άνθρωπος με τη μορφή υποκειμένου σπονδυλομένου γύρω από το εγώ, ή τη συνείδηση, δεν υπάρχει''.


Αυτό δημιουργεί ένα πρόβλημα στις σχολές αυτοανάλυσης ή καλύτερα αυτοαπασχόλησης και ναρκισσισμού που υπερασπίζονται ένα κεντροθετημένο εγώ.


Η πρακτική θεωρητική. Pratique theorique


O Aλτουσέρ θεωρεί τον εμπειρισμό ως άκυρη αστική ιδεολογία ( προερχόμενη από τους Άγγλους φιλοσόφους Locke, Hume κ.α.,) που είχαν ως σύνθημα: nihil est in intellectu quod non prius fuerit in sensu ( τίποτα δεν υπάρχει στην διάνοια, που δεν ήταν πριν στην αίσθηση )


Καταφεύγει όμως σε μια θεωρητική πρακτική ( pratique theorique ) που ενδεχομένως να μπορεί να βοηθήσει την Πρακτική Φιλοσοφία ή Φιλοσοφική Συμβουλευτική.


Γράφει ο Αλτουσέρ: '' ...η θεωρητική πρακτική (pratique theorique), έχει εφ' αυτής τα ίδια τα κριτήρια , περιέχει σ΄αυτήν την ίδια ορισμένα πρωτόκολλα επικυρώσεως της ποιότητας του προϊόντος της,ήτοι τα κριτήρια της επιστημονικότητας, της επιστημονικής πρακτικής. Δεν γίνεται εξάλλου διαφορετικά και στην καθαυτό πρακτική των επιστημών:από την στιγμή που αυτές αληθινά θα συγκρουστούν και θα αναπτυχθούν, δεν έχουν καμιά ανάγκη εξακρίβωσης εξωτερικών πρακτικών για να ανακηρυχθούν αληθινές, δηλαδή γνώσεις, για τις γνώσεις που αυτές παράγουν.''


Μ' άλλα λόγια κάθε θεωρία έχει κριτήρια εσωτερικά που είναι και αυθαίρετα



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου