Τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί το ενδιαφέρον της επιστήμης πάνω σε ζητήματα ηθικής. Ψυχολόγοι, νευροεπιστήμονες, συμπεριφοριστικοί οικονομολόγοι ή ακόμη και θεωρητικοί της εξελικτικής βιολογίας άρχισαν με πειράματα να αντιλαμβάνονται της πηγές των ηθικών μας κρίσεων και της συμπεριφοράς μας. Η παραπάνω μεθοδολογία συναρτάται άμεσα με ένα νέο είδος φιλοσοφικής σκέψης. Ο Kwame Anthony Appiah, καθηγητής φιλοσοφίας στο Πρίνσετον χρησιμοποιεί την πειραματική φιλοσοφία (Experimental Philosophy) που διαφέρει σημαντικά από την Αναλυτική Φιλοσοφία αφού χρησιμοποιεί την εμπειρική/πειραματική έρευνα για να διερευνήσει την ηθική συμπεριφορά και την ηθική φιλοσοφία.
Σε κάποια πειράματα για παράδειγμα ερευνητές έβαζαν κάποιον να κάνει ότι του πέφτουν τα χαρτιά που κρατούσε έξω από έναν τηλεφωνικό θάλαμο σε εμπορικό κέντρο. Σχεδόν κανείς από αυτούς που έβγαιναν από τον τηλεφωνικό θάλαμο δεν σταματούσαν για να βοηθήσουν. Όταν όμως οι ερευνητές τοποθετούσαν ένα νόμισμα στην σχισμή σχεδόν όλοι σταματούσαν για να βοηθήσουν βγαίνοντας από τον τηλεφωνικό θάλαμο (έχοντας βρει το νόμισμα). Το ίδιο ακριβώς συνέβη όταν το πείραμα διεξάγονταν έξω από έναν φούρνο με ωραίες οσμές, όλοι σταματούσαν να βοηθήσουν αυτόν που είχε ανάγκη. Όταν το πείραμα διεξαγόταν έξω από ένα κατάστημα χωρίς καμία ιδιαιτερότητα κανείς δεν σταματούσε!
Μαγνητικές τομογραφίες από την άλλη μεριά δείχνουν πώς ο ανθρώπινος εγκέφαλος αντιδράει με διαφορετικούς τρόπους ανάλογα με το αν το είδος της απόφασης που παίρνουμε έχει περισσότερο συναίσθημα ή περισσότερη λογική. Γνωστός είναι για ανάλογα πειράματα π.χ. o Joshua Greene. Άλλα πειράματα αμφισβητούν τα συμπεράσματα των προηγούμενων πειραμάτων. Το γεγονός όμως είναι ότι τα πειράματα αυτά χρησιμοποιούνται πλέον σε ανάλογες συζητήσεις και στις αναλύσεις που κάνουμε.
Ο καθηγητής Appiah (στον οποίο αναφερθήκαμε στην αρχή του κειμένου) θεωρεί ότι οι πειραματικές επιστήμες έχουν σημαντική σχέση με την κανονιστική ηθική και ότι δεν θα πρέπει η σχέση τους να είναι αναγκαστικά ανταγωνιστική.
Αν τα πειράματα αυτά "πριμοδοτούν" συγκεκριμένο ηθικό πλαίσιο είναι αντικείμενο διερεύνησης. Ο κοινός όμως παρανομαστής είναι ότι σε όλες τις περιπτώσεις οι ανθρώπινες αποφάσεις επηρεάζονται από φαινομενικά άσχετους παράγοντες οι οποίοι τώρα είναι κάτω από το μικροσκόπιο. Τα παραπάνω είναι σημαντικά γιατί μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά τις φιλοσοφικές συζητήσεις και να καθορίσουν πολλά νέα πλαίσια στην πολιτική. Δεν είναι τυχαίο ότι το 2002 ο Daniel Kahneman έλαβε το Νόμπελ στην οικονομία επειδή περιέγραψε πώς η ανθρώπινη συμπεριφορά διαφοροποιείται από τις υποθέσεις της κλασικής οικονομικής. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι το νόμπελ το πήραν τα συμπεριφοριστικά οικονομικά. Σημειώνω ότι ο Daniel Kahneman δεν είναι οικονομολόγος αλλά ψυχολόγος . Πηγή Greek Rider
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου